29 Eylül 2006

Bayan mayan yok!

Siz hiç şu "bayan" sözcüğünü incelediniz mi? Nedir, ne anlama gelir? Aranızda rahatsız olan var mı?

Naci'yi Naciye yapan mantık "bay"ı "bayan" yapmış işte. Kelimelerin anlamlarına dalan insanların bazen takıldıkları olur böyle diyorum, olmuyor.

Ne demek şimdi bayan? Biz kimi bayıyoruz yahu? Sinirleniyorum bu seslenişe arkadaşlar. Ben asla kullanmam. En ciddi toplantılarda bile uyardığım olmuştur. Hele bir de "erkekler ve bayanlar şunu şöyle yapar!" gibi bir söylemle karşılaştığımda iyice tepem atıyor. Şunu "erkekler ve kadınlar" diye niye söyleyemiyorlar? "Kadın" kelimesini kaba olarak mı algılıyorlar? Hayır efendim, kaba falan değil. Bal gibi kadın işte, ağız dolusu söyleyebilirsin!

Yoksa anlam kaydırmasını çok seven toplumum "kadın" sözcüğünü çok mu cinsel buluyor?

9 Comments:

Blogger Haluk Mesci said...

Efendim, kızacak bir şey yoktur !

Keramettin Kelamî'nin Büyüyük Çağsıl Sözcüklük kitabına inanmak gerekirse, bayan sözcüğü iyi huylu :

Bayan kelimesi bay ile rabıtalıdır :
Aslı baygandır. Söylene söylene bayan olmuştur.
Bunun da manası baylaştırandır.
Baygan nezih, mevzun ve mütecanis mevcudiyetiyle, bayları daha bir bay kılan cinsiyyettir.

Cuma, Eylül 29, 2006 4:10:00 ÖS  
Blogger Haluk Mesci said...

Not : Sözcüklük'ün başlığındaki Büyüyük sehven öyle yazılmış değildir.

Cuma, Eylül 29, 2006 4:12:00 ÖS  
Blogger Ahu Serap Tursun said...

Maksude Kılınç'a katılıyorum. Kelime anlamı ile ılımlı bir ifadeyi çağrıştırsa da, bizim toplumumuzda kadın cinsellikle özdeşleşmektedir. Hala bekar kadınlara 'kadın, pardon genç kız' diyerek ayrımcılık yapılmaktadır. Hem neden bayları daha bir bay kılan cinsiyet olarak adlandırılıyoruz ki? Bizim kimliğimiz baylara endeksli bir kimlik midir?

Cuma, Eylül 29, 2006 4:32:00 ÖS  
Blogger Haluk Mesci said...

Muhterem hemşire,

Dikkatinizi 'nezih, mevzun ve mütecanis' sıfatlarının derinliğine ve mana zenginliğine çekmek isterim.

Cuma, Eylül 29, 2006 4:57:00 ÖS  
Blogger Ahu Serap Tursun said...

Sayın Keramettin Kelami'nin açıklamasını ajandama da yazdım :)

Cuma, Eylül 29, 2006 5:10:00 ÖS  
Blogger Başak Kanat said...

Bu tartışma bana bir arkadaşımın başından geçen bir olayı anlattı.

Mekan Trabzon'da bir minibüs...
Hınca hınç dolu...
İçeride sadece üç kadın var, gerisi erkek...
Kadınlar epeydir minibüsteler ama paralarını daha vermemişler.
Şoför sonunda dayanamıyor, yanındaki adama sesleniyor:

- Ha orda arkada iki karu, bi' payan var. Al onlarin da paralarinu...


Anlatıcının notu: "İki karu" dediği baş örtülü, "payan" dediği ise gayet modern giyinmiş, bakımlı bir kadın...

Neden bilmem...
Ben de pek sevmem "bayan" sözcüğünü... Yapay bir kibarlık barındırır sanki içinde...
Ama "karı" denmesinden iyidir yine de! :)

Cuma, Eylül 29, 2006 5:39:00 ÖS  
Blogger Burçin Bicioğlu said...

Kelimenin anlamını kavramak, içimizdeki kadınların 'bayan' kelimesiyle barışması için yeterli olmuyor anlaşılan; ben de bu gruba dahil olacağım. Üstelik 'bağyan' şekliyle bir başka yaygın kullanımı var ki, artık sadece karikatürize bir ifade olmaktan çıktı, alenen kullanılmaktadır.
Ben aslında güzel bir detayı buraya not düşmek istemiştim, Atatürk'ün misafirlerine ve topluluklara karşı zarif hitap şeklini de hatırlamak gerek:
- "(Bey)Efendiler, hanımefendiler..."

Cuma, Eylül 29, 2006 6:39:00 ÖS  
Blogger Oben Karaçorlu said...

Sanırım "Bayan" kelimesinin nereden geldiğini anladıktan, yani "baymak" ile uzaktan, yakından ilişkisi olmadığını öğrendikten sonra bu kelimeye karşı daha sıcak bir tavır takınmak gerek. Keza "karı", " kadın ", " bayan", "hanım", " hanımefendi" gibi kelimeler dilimizin zenginliğinin göstergesi değil mi ? Üstelik bunlardan birini kullanmayı reddettiğinizde birlikte kullanımlarda karşı cinsi tanımlayan kelimeyi de ister istemez reddediyorsunuz. "Bayan" demediğinizde "bay" da diyemiyorsunuz artık. Örnek: "Baylar ve Kadınlar" olmuyor işte. "Kadınlar" demek istiyorsanız " Erkekler" demek zorunda hissetmiyor musuz, siz de benim gibi?

"Karı" kelimesi her nekadar kaba olsa da "Karı-Koca" dediğimizde kelime kabalığını farkettirmeden yitirip başka bir anlam kazanmıyor mu, zihnimizde?

Cumartesi, Eylül 30, 2006 3:31:00 ÖS  
Blogger Başak Kanat said...

"Bu tartışma bana bir arkadaşımın başından geçen bir olayı anlattı" yazmışım. "Anlattı" değil, "hatırlattı" olacak. :)

Pazar, Ekim 01, 2006 6:33:00 ÖS  

Yorum Gönder

<< Home